Greenpeace : 'COP27 : wat we moeten onthouden'

De verlengingen waren  al meer dan 24 uur aan de gang toen de voorzitter van de klimaattop COP27 zondagochtend rond 5 uur de slottekst van de klimaattop afklopte. 'Een internationaal team van Greenpeace, onder wie onze twee Belgische collega’s Carine en Sarah, volgde twee weken lang de klimaatonderhandelingen in Sharm El-Sheikh.'

Het resultaat? Gemengd

'Op deze Afrikaanse COP werd beslist om een fonds op te richten ter compensatie voor klimaatverlies – en schade. Een historische beslissing en een  belangrijke stap vooruit voor klimaatrechtvaardigheid. Het zijn net de landen die het meest lijden onder de klimaatcrisis, die er het minst toe bijdragen. De grote vervuilers zullen dit fonds moeten spijzen en dus eindelijk hun verantwoordelijkheid voor deze crisis opnemen.

Helaas is de rest van de tekst teleurstellend, vooral op het vlak van uitstootvermindering en het uitfaseren van fossiele brandstoffen. Daar blijven we steken op de tekst van Glasgow vorig jaar: een geleidelijke uitfasering van kool. Over gas en olie wordt niet gesproken. Nochtans is de wetenschap duidelijk: als we de kritieke grens van 1.5 graad willen bewaken, moeten we snel afscheid nemen van àlle fossiele brandstoffen.

Bemoedigend was wel dat meer en meer landen uit het Noorden én het Zuiden zich uitspraken voor een einde van alle fossiele brandstoffen. Helaas werd dit niet weerspiegeld in de slottekst. 

Vlaanderen keert klimaatcrisis de rug toe

Wanneer we inzoomen op België valt op dat de federale regering, Brussel en Wallonië bereid zijn om de klimaatambitie te verhogen, terwijl de Vlaamse regering de ernst van de klimaatcrisis blijft negeren.

Vlaanderen wil haar CO2 emissies tegen 2030 met slechts 40% verminderen, terwijl alle andere regio’s bereid zijn om tot 55% te gaan.

Ook op het vlak van verlies en schade blijft Vlaanderen dwarsliggen. Minister van Klimaat Demir besloot niet naar deze klimaattop te komen. Zo bleef ze opzettelijk doof voor de stemmen van de meest kwetsbare landen die al jaren vragen om compensatie voor schade waartoe ze zelf niet toe hebben bijdragen.

Het contrast met Wallonië is opvallend: de regio belooft dit jaar 2.5 miljoen extra bovenop het miljoen dat vorig jaar tijdens de COP in Glasgow werd toegekend. De federale regering kwam ook met een aankondiging van 2.5 miljoen voor verlies en schade. Een positief signaal, maar dit geld was eigenlijk al voorzien in het budget van ontwikkelingssamenwerking. Boekhoudkundige trucs dienen de klimaatrechtvaardigheid niet. 

Het team van Greenpeace

Talrijke experten vanGreenpeace -kantoren wereldwijd  waren aanwezig in Egypte. Er waren collega’s uit Afrika en het Midden-Oosten, maar ook uit Azië, Latijns-Amerika, Europa, Noord-Amerika en de Stille Oceaan. De sterke van Greenpeace is net dit internationale netwerk. Samen staan we sterk en kunnen we onze punten en ambitie doorduwen bij verschillende regeringen wereldwijd. 

Er was ook een sterke vertegenwoordiging van Greenpeace Youth, met jongeren uit het Globale Zuiden. Ze eisen klimaatrechtvaardigheid en willen daarmee ook een sociale en ethische dimensie toevoegen aan het debat over de klimaatcrisis. Het veranderende klimaat heeft bijvoorbeeld invloed op mensenrechten, op rechten van gemeenschappen en minderheden, en er is uiteraard ook de historische verantwoordelijkheid van de CO2 emissies.

Op de laatste vrijdag van de COPde laatste vrijdag van de COP hield de delegatie van Greenpeace Youth uit Noord-Afrika en het Midden-Oosten bijvoorbeeld een druk bijgewoonde druk bijgewoonde persconferentie waarin ze zich fel uitspraken zich fors uitlieten tegen de Arabische landen die de klimaatonderhandelingen bewust blokkeren.

Protests in het conferentiecentrum 

Het was niet toegelaten om te betogen in de straten van Sharm el-Sheikh en er golden strakke richtlijnen voor protest. Maar dat hield jongeren, inheemse leiders, activisten en ngo’s niet tegen om hun stem te laten horen. De congresruimtecentrum werd creatief gebruikt voor allerlei acties.

Op zaterdag werd bijvoorbeeld een protestmars in het congrescentrum georganiseerd, een primeur. Op hetzelfde moment zaten de onderhandelingen in de vergaderzalen muurvast. De actievoerders maakten hun punt dat de hebzucht van de vervuilers en het gebrek aan wil van de leiders niet langer aanvaardbaar is en dat meer ambitie noodzakelijk is. Ook mensenrechten moeten een centralere plaats krijgen net zoals het principe van klimaatrechtvaardigheid. Onder meer dankzij het doorzettingsvermogen van al deze mensen werd het fonds voor verlies en schade een feit. 

Fossiele lobby

COP27 rolde de rode loper uit voor de fossiele brandstofsector. Ze stuurden meer dan 656 lobbyisten om zoveel mogelijk elke klimaatambitie te blokkeren. Hun aantal steeg met een kwart meer ten opzichte van vorig jaar. Een schandelijke evolutie waar de VN resoluut tegen moet optreden. Schop de grote vervuilers eruit.

Zoals een afgevaardigde uit Afrika zei: “Als je malaria wilt aanpakken, nodig je de muggen niet uit.” (Greenpeace)